Blog Yazısı: Özge Eda Kaya, İstanbul Medeniyet Üniversitesi, Doktora Adayı
Carto, etkileşimli, çevrimiçi haritalar oluşturmaya olanak sağlayan bulut tabanlı bir haritalama uygulamasıdır. Kullanıcıların mekânsal verilerin analizi ve görselleştirmesine yardımcı olan platform, verileri bir harita üzerinde çizmek için genellikle enlem ve boylam sütunları biçiminde jeo-uzamsal (geo-spatial) bilgilere sahip olmasını gerektirmektedir. Diğer harita hizmetlerinden farklı olarak Carto çeşitli veri biçimlerinin sisteme yüklenmesini desteklemekte ve web sitelerine kolay entegrasyonu mümkün kılmaktadır.
Görselleştirme, analiz veya veri erişimi gibi konular için Carto platformunun farklı bileşenlerini kullanabilirsiniz. Bu yazıda Carto’yu mekânsal analiz yapmak için kullanacağız.
Carto ile Etkileşimli Haritalar Oluşturma
Carto mekânsal verileri depolamaya, zenginleştirmeye, görselleştirmeye ve analiz etmeye olanak tanır. Carto’nun Builder arayüzü ile konum verileriyle etkileşimli web haritaları tasarlamak ve yayınlamak için kullanılan haritalama aracıdır.
Bu yazıda, 1885 yılına ait nüfus İstatistik Cetveli üzerinden Daire-i Belediye’leri gösteren, mahalle bazında kadın-erkek nüfus yoğunluğunu gösteren bir çalışma yapacağız.
Haritalama Aşamaları
Öncelikle Carto’da işlem yapabilmek için bir hesap oluşturmanız gerekmektedir. Bu bağlantıya tıklayarak Carto hesabı oluşturabilir, ve 14 gün boyunca deneme sürümüne erişim sağlayabilirsiniz.
Carto’da oturum açtıktan sonra Haritalar’a giderek “Yeni Harita Oluştur” a tıklayın.
Carto Builder’a girdikten sonra “+Kaynak Ekle” seçeneğine tıklayın.
Kaynak Ekle sekmesinde karşınıza çıkan “Veri Gezgini” seçeneği ile CARTO’nun örnek verilerini kullanabilirken; “Özel Sorgu SQL” ile CARTO Veri Ambarı’nda (Google BigQuery tabanlı) da çalışma yürütebilirsiniz. Kendi çalışma dosyanızı ise “Import File” seçeneğinden Carto’ya yüklemeniz mümkün.
Carto Shapefile, GeoPackage, CSV, KML gibi birden çok dosya türünü sisteme yüklemeye olanak sunmaktadır.
Bu yazıda uygulamaya konu olan 1885 nüfus sayımını Carto’ya yüklediğimizde İstanbul üzerinde sayıma dahil olan mahallelerin aşağıdaki gibi bir dağılım gerçekleştirdiği görülmektedir.
Yüklediğiniz dosya üzerinde değişiklik yapmak için “Kaynak” kısmında bulunan “More Options” seçeneğine tıklayarak; yüklediğiniz veri üzerinde istediğiniz değişiklikleri gerçekleştirebilirsiniz.
Aynı zamanda yine bu kısımda bulunan “Show Data Table” seçeneğiyle uygulamadan ayrılmadan verinize ulaşabilirsiniz.
Ana harita üzerinde Harita zemin ve katman isimleri değişikklikleri “Layers” kısmının hemen üstünde bulunan alandaki seçeneklerden gerçekleştirilmektedir. Özellikle Carto’ya yüklediğiniz veri seti içerisinde Türkçe karakter bulunmaması gerekliliği sebebiyle; Türkçe karakter kullanarak katman isimlerini bu bölümden rahatlıkla düzeltmeniz mümkün.
Aynı şekilde “Layer” şeçeneğinden harita üzerine eklediğiniz katmanla ilgili renk, boyut, çeşit gibi değişiklikleri de gerçekleştirebilirsiniz.
“Layer Style” seçeneğine tıkladıktan sonra açılacak olan ekranda harita üzerindeki veriyi nasıl görselleştireceğinize, rengine ve “label” seçeneğiyle; haritada veri setiniz içerisinde bulunan hangi veri ile uygulama yapacağınıza karar verebilirsiniz.
Örneğin 1885 nüfus sayımında Üsküdar bölgesinde sayıma dahil olan mahalleleri baz alarak Carto ile bir harita oluşturmak istediğimizde yalnıza saniyeler içerisinde bizlere haritayı oluşturmaktadır.
“Mahalle İsimleri” verisine “Toplam Nüfus” verisini eklediğimizde bu haritaya ulaşırken;
Veri setimiz içerisinde bulunan “Kadın” ve “Erkek” verisini de haritaya eklediğimizde Üsküdar mahallelerinde kadın-erkek bazında nüfus dağılımını görmekteyiz.
Bütün bunlara ek olarak, hazırladığımız veri setinden Carto içerisinde “Daire-i Belediyeler” üzerinden farklı bir katman oluşturduğumuzda İstanbul genelinde Daire-i Belediyelerin kapsadığı alanı görmek mümkün hale gelmektedir.
Harita üzerinde birden fazla katman ekledikten sonra tek katman üzerinde çalışma yapmak istediğinizde; haritanın tam orta kısmında bulunan seçeneklerden hem üç boyutlu görüntüye ulaşabilir; hem de çift ekranda farklı çalışmalar yürütebilirsiniz.
Son olarak; hazırladığınız haritayı sağ üst kısımda bulunan “Share” seçeneği ile isterseniz başkalarıyla da paylaşabilirsiniz!
Özge Eda Kaya
İstanbul Medeniyet Üniversitesi
Doktora Adayı
Comments